કરવા ચોથ એક ખાસ તહેવાર છે, જે દર વર્ષે કારતક મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્થીના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે મહિલાઓ પોતાના પતિના લાંબા આયુષ્ય અને સુખી જીવન માટે વ્રત રાખે છે. આ તહેવાર માત્ર ધાર્મિક આસ્થાનું પ્રતિક નથી, પરંતુ પતિ-પત્ની વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત કરવાનો અવસર પણ છે. મહિલાઓ આ દિવસે નિર્જલા વ્રત રાખે છે, જેનો અર્થ છે કે તેઓ આખો દિવસ ખોરાક અને પાણીનું સેવન કરતી નથી.
શું પતિ પણ કરવા ચોથનું વ્રત રાખી શકે?
હાલના વર્ષોમાં આ પરંપરા ઝડપથી બદલાઈ રહી છે, અને હવે ઘણા પુરુષો પણ તેમની પત્નીના લાંબા આયુષ્ય અને સ્વાસ્થ્ય માટે કરવા ચોથનું વ્રત રાખવાનો આગ્રહ કરી રહ્યા છે. ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, પતિએ તેની પત્ની માટે કરાવવા ચોથનું વ્રત રાખવું જોઈએ, ખાસ કરીને જો તેની પત્ની ગર્ભવતી હોય અથવા કોઈ કારણસર વ્રત પાળવામાં અસમર્થ હોય.
2024માં કરવા ચોથ ક્યારે છે?
આ વર્ષે કરવા ચોથનું વ્રત 20 ઓક્ટોબર 2024ના રોજ રાખવામાં આવશે. પંચાંગ અનુસાર, આ દિવસે કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્થી તિથિ 20 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે 06:46 વાગ્યે શરૂ થશે અને 21 ઓક્ટોબરના રોજ સવારે 04:16 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. 20 ઓક્ટોબરના રોજ સાંજે 05:46 થી 07:09 સુધી ચંદ્ર ઉપાસનાનો શુભ સમય રહેશે.
આ પરિસ્થિતિમાં પતિઓ કરવા ચોથનું વ્રત રાખી શકે છે:
1. ગર્ભવતી પત્ની: જો પત્ની ગર્ભવતી હોય તો પતિને વ્રત રાખવાથી તેના સ્વાસ્થ્ય માટે તો સારું રહે છે, પરંતુ તેનાથી પતિ-પત્નીના સંબંધો પણ મજબૂત થાય છે.
2. સામાજિક ઓળખ: આધુનિક યુગમાં, પતિઓ પણ તેમના માટે ઉપવાસ કરીને તેમની પત્નીઓ પ્રત્યેની તેમની જવાબદારીઓને સમજે છે અને તે એક સકારાત્મક સંદેશ પણ આપે છે.
3. બીમાર પત્ની: જો પત્ની કોઈ બીમારીથી પીડિત હોય અને વ્રત ન રાખી શકતી હોય તો પતિએ તેના સ્વાસ્થ્ય માટે આ વ્રત રાખવું જોઈએ.
ઉપવાસની ધાર્મિક વિધિઓ
જો કોઈ પતિ તેની પત્ની માટે કરવા ચોથનું વ્રત રાખે છે તો તેણે નીચેની બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ.
પૂજા પદ્ધતિ: સંપૂર્ણ ધાર્મિક વિધિઓ સાથે પૂજા કરો. દેવી-દેવતાઓની પૂજા કરવી ફરજિયાત છે.
વ્રતની કથા: વ્રતના દિવસે કરવા ચોથની કથા સાંભળવી પણ જરૂરી છે. આ વાર્તા ઉપવાસનું મહત્વ અને તેનું પાલન કરવાના ફાયદા સમજાવે છે.
સાથે ઉપવાસ: પતિ-પત્ની બંને સાથે મળીને ઉપવાસ કરીને આ તહેવારનું મહત્વ વધારી શકે છે.
કરવા ચોથનું સાંસ્કૃતિક મહત્વ
કરવા ચોથ માત્ર એક ધાર્મિક વિધિ નથી, પરંતુ તે વિવાહિત જીવન પ્રત્યેના પ્રેમ અને સમર્પણનું પ્રતીક છે. આ એક એવો પ્રસંગ છે જ્યારે પતિ-પત્ની એકબીજા પ્રત્યેનો પ્રેમ વ્યક્ત કરે છે. આ દિવસે એકબીજા સાથે સમય વિતાવવો, પ્રેમથી વાત કરવી અને એકબીજાના સારા સ્વાસ્થ્યની કામના કરવી એ આ તહેવારનો સાર છે.
આ વર્ષે કરવા ચોથ વ્રત રાખવાની પરંપરામાં પરિવર્તન આવ્યું છે. પતિઓ પણ તેમની પત્નીના લાંબા આયુષ્ય અને સુખી જીવન માટે આ વ્રત રાખી શકે છે. તેનાથી તેમના સંબંધોમાં પ્રેમ તો વધશે જ પરંતુ તે સામાજિક પરિવર્તનનું પ્રતિક પણ બની રહેશે. આ તહેવાર દરમિયાન એકબીજા પ્રત્યે આદર અને સમર્પણ દર્શાવવાથી હંમેશા સકારાત્મક પરિણામો મળે છે. કરવા ચોથનો આ તહેવાર આપણને એક નવી વિચારસરણી અને દૃષ્ટિકોણ આપવાની તક પૂરી પાડે છે, જ્યાં પતિ-પત્ની મળીને તેમનું જીવન વધુ સારું બનાવી શકે છે.